معرفی کتاب ادبیات دفاع مقدس (مباحث نظری و شناخت اجمالی گونه‌های ادبی)

کتاب ادبیات دفاع مقدس (مباحث نظری و شناخت اجمالی گونه‌های ادبی) نوشته‌ی محمدرضا سنگری، تحقیقی جامع برای شناخت بیشتر این گوشه از تاریخ ادبیات کشور است که به مباحث نظری وارد می‌شود و شما را با گونه‌های ادبی مختلف و ارتباط آن با ادبیات دفاع مقدس آشنا می‌کند.

هر انقلاب و جنبش اجتماعی‌ای می‌تواند بر فرهنگ و هنر تأثیر بسزایی بگذارد به حدی که در شاخه‌ها و حوزه‌های مختلف آغازگر تحولات بزرگی باشد. انقلاب اسلامی هم از این قاعده مستثنی نبود و به دنبال خود ادبیات انقلابی را به همراه آورد. هشت سال جنگ میان ایران و عراق که با عنوان دفاع مقدس از آن یاد می‌شود هم از چنین ظرفیتی برخوردار بود و هنرمندان بسیاری تحت لوای «ادبیات دفاع مقدس» به فعالیت خود ادامه دادند.

کتاب پیش رو به تاریخ ادبیات دفاع مقدس که بخش مهمی از ادبیات کشورمان محسوب می‌شود، می‌پردازد و محمدرضا سنگری شما را با انواع گونه‌های ادبی دفاع مقدس و بسیاری از هنرمندانِ این حوزه آشنا می‌کند. هنرمندانی که تا به امروز در این حوزه فعالیت داشته‌اند و نام‌هایی آشنا محسوب می‌شوند که از میان آن‌ها می‌توان به ابراهیم حاتمی‌کیا، سید مهدی شجاعی، محمدرضا عبدالملکیان و… اشاره کرد.

در بخشی از کتاب ادبیات دفاع مقدس (مباحث نظری و شناخت اجمالی گونه‌های ادبی) می‌خوانیم:

جنگ هشت ساله‌ی عراق با ایران و پیامدهای آن زمینه‌ی نگارش هزاران اثر شده است که در این آثار نویسندگان به موضوعاتی چون تاریخ عملیات‌ها، گزارش رخدادها، جغرافیای جنگ، بازتاب‌های جهانی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جنگ، نقش مردم، رسانه‌ها، فرماندهان، رزمندگان و سیاستمداران در طول جنگ و همه‌ی مسائل درون و بیرون آن پرداخته‌اند.

در این میان آثاری نیز نگاشته شد که به آن‌ها ادبیات دفاع مقدس می‌گویند. این عنوان به مجموعه آثاری گفته می‌شود که ارزش‌ها، رخدادها، ابعاد و جلوه‌های هشت‌سال دفاع مقدس و بازتاب و حوادث پیوسته به این هشت سال را با زبانی هنرمندانه (ادیبانه) بیان کرده‌اند. براساس این تعریف ادبیات دفاع مقدس دو دوره دارد:

1. دوره‌ی نخست شامل همه‌ی آثار ادبی است که در طول هشت سال دفاع مقدس آفریده شده است. این آثار منظوم و منثور به لحاظ ساختار، درون‌مایه و مقاطع دفاع هشت ساله، قابل تقسیم‌بندی است.

2. دوره‌ی دوم به آثاری اطلاق می‌شود که پس از پایان جنگ تا به امروز آفریده می‌شوند.

عنوان ادبیات دفاع مقدس با تکیه بر دو واژه‌ی «دفاع و مقدس» باعث می‌شود فقط آثاری زیر این چتر قرار گیرند که جنبه‌ی دینی و قدسی و پیوستگی با فرهنگ اسلامی وجه ممتاز و متمایز آن‌ها باشد.