معرفی کتاب صوتی خون و نفت: خاطرات یک شاهزاده ایرانی

کتاب صوتی خون و نفت (با عنوانِ فرعیِ خاطرات یک شاهزاده‌ی ایرانی) زندگینامه‌ی خودنوشت منوچهر فرمانفرمائیان، چهره‌ی شاخص حوزه‌ی نفت در عصر پهلوی، است. این خاطرات توسط دختر مؤلف، رخسان فرمانفرمائیان، گردآوری و در قالب کتابی واحد عرضه شده‌اند.

درباره کتاب صوتی خون و نفت

منوچهر فرمانفرمائیان (Manucher Mirza Farman Farmaian) یکی از چهره‌های مهم در تاریخ معاصر ایران است. او فرزند عبدالحسین فرمانفرما، شاهزاده‌ی قجری، بود. فرمانفرمائیان به سال 1296 خورشیدی، در تهران، دیده به جهان گشود. او از آنجا که فرزند رجلی سیاسی بود، از همان سنین کودکی در دل مناسبات گوناگون قدرت قرار داشت. فرمانفرمائیان چند سال پیش از آغاز سلطنت پهلوی اول، به انگلستان مهاجرت کرد و در دانشگاه بیرمنگام به تحصیل در رشته‌ی مهندسی نفت پرداخت. کمی بعد، در مقطعی که جنگ جهانی دنیا را به آشوب کشیده بود، فرمانفرمائیان عزم وطن نمود، و از آنجا که تحصیلاتی عالی در حوزه‌ی نفت و انرژی داشت، به سرعت پله‌های ترقی را در زادگاه نفت‌خیز خود طی نمود.

آنچه در کتاب صوتی خون و نفت (Blood and Oil) گرد آمده، خاطرات منوچهر فرمانفرمائیان است که توسط رخسان (Roxane Farmanfarmaian)، دختر وی، جمع‌آوری شده‌اند. این اثر گنجینه‌ای‌ست از مشاهدات ارزشمند شاهدی صادق و امین از تحولات کلان سیاست و اقتصاد ایران در یکی از حساس‌ترین برهه‌های تاریخ خویش.

آنچه کتاب خون و نفت را به سندی فوق‌العاده و خواندنی بدل می‌کند، این نکته‌ی مهم است که نویسنده‌ی آن فقط شاهد نزدیک وقایعِ نقل‌شده در اثر نبوده؛ بلکه در اغلب این وقایع نقشی مهم و حیاتی ایفا نموده است.

در این بین نکته‌ی دیگری نیز وجود دارد که به میزان قابل توجهی، بر اهمیت این کتاب می‌افزاید. این نکته، همانا مهم‌ترین موضوع، یا دست‌کم، یکی از مهم‌ترین موضوعاتِ مطرح در این کتاب است: صنعت نفت و تأثیر آن بر چندوچون تحولات ایرانِ نوین. توجه به این نکته خصوصاً هنگامی جالب و تأمل‌برانگیز می‌نماید که بار دیگر به یاد آوریم که منوچهر فرمانفرمائیان چه نقش مهم و خطیری در این حیطه‌ (نفت) داشته است.

بیش از این سخن را به اطناب نکشانیم. زیرا همین که اینک در حال خواندن مطلب حاضرید، بدان معناست که نسخه‌ی صوتی کتاب خون و نفت را در دست دارید. پس چه بهتر که خودْ شخصاً به مطالعه‌ی اثر بپردازید و خوب و بدِ آن را به دیده‌ی خود دریابید.

کتاب صوتی خون و نفت مناسب چه کسانی است؟

علاقه‌مندان به آشنایی بیشتر با تاریخ معاصر ایران، مخاطبین اصلی کتاب صوتی خون و نفت‌اند.

در بخشی از کتاب صوتی خون و نفت می‌شنویم

همه‌ی آنچه که اکنون در ایران روی می‌دهد، قبلاً نیز اتفاق افتاده بود. من دو، سه بار شاهد آن بودم؛ جدایی خشونت‌آمیز از یک ابرقدرت، هراس زندگی بر پایه‌ی حاکمیت ملی، ناامیدی ویرانگر. هنگامی که عموزاده‌ی من، محمد مصدق، در سال‌های سی، نفت را ملی کرد و شاه را از ایران فراری داد، تمام اقداماتش، مثل کارهای آیت‌الله خمینی، نادرست و ارتجاعی قلمداد شد. در آن هنگام نیز ایران، مثل امروز، منزوی شد. مخالفان با تهدید به قتل یا از آن بدتر، اتهام رایج ساخت‌وپاخت با دولت بریتانیا، ساکت شدند.

بسیاری در لندن و واشنگتن گمان می‌کردند مصدق دیوانه است، که نبود. او می‌کوشید به ایران خدمت کند. مردم هم او را دوست داشتند. او صداقت و صمیمیتی را از خود نشان داد که شاه هیچ‌گاه به آن دست نیافت.

فهرست مطالب کتاب صوتی