معرفی کتاب امپراطوری اردوغان: ترکیه و سیاست خاورمیانه

سونر چاپتای در کتاب امپراطوری اردوغان زندگینامه‌ای جامع از رئیس‌جمهور کنونی ترکیه، رجب طیب اردوغان بیان می‌کند و در خلال آن به بررسی سیاست خارجی این کشور می‌پردازد. این اثر به خوبی تصویری جامع از دلایل قدرت‌نمایی ترکیه در خارج از مرزهایش ارائه می‌کند و سیاست این کشور در منطقه را به نمایش می‌کشد.

درباره کتاب امپراطوری اردوغان:

از همان حوالی سال 2003 بود که رجب اردوغان، رهبر مستبد ترکیه، با قرار گرفتن در مرکز قدرت تلاش می‌کرد تا کشورش را توسعه ببخشد و به یکی از بزرگ‌ترین قدرت‌ها در جهان تبدیل کند. این امر مشابه همان کاری بود که باقی رهبران ترکیه در پیش می‌گرفتند؛ از پادشاهان عثمانی گرفته تا بنیان‌گذاران ترکیه‌ی مدرن، از جمله آتاتورک. در این میان اما اردوغان شیوه‌ای جدید برای دست‌یابی به این هدف در پیش گرفت. این شیوه که می‌توان آن را کمی هم غیر متعارف نامید، برنامه‌های متعددی را شامل می‌شد؛ از جمله قطع ارتباط ترکیه با آمریکا و دیگر متحدان غربی قدیم به این منظور که بتواند عظمت عثمانی را بار دیگر در خاورمیانه و بالکان زنده سازد.

سونر چاپتای (Soner Cagaptay) در کتاب شگفت‌انگیز خود، امپراطوری اردوغان (Erdogan’s Empire)، به بیان سرگذشت رجب طیب اردوغان، این رهبر مستبد ترکیه می‌پردازد و از این طریق تصویری جامع و روشن از سیاست خارجی ترکیه و جایگاه این کشور در خاورمیانه ارائه می‌دهد. او به شرح تحولات ترکیه در دو دهه‌ی اخیر می‌پردازد و در سرتاسر کتاب به بیان این امر می‌پردازد که چگونه اردوغان (که به عقیده‌ی نویسنده مهم‌ترین رهبر ترکیه از زمان آتاتورک تا به امروز است،) از گذشته‌ی این کشور برای مشروعیت بخشیدن به جاه‌طلبی خود برای تبدیل ترکیه به یک قدرت بزرگ و مستقل استفاده می‌کند.

این اثر در سال 2019 منتشر شده و مطالعه‌ی آن به‌ویژه در دوران کنونی ما از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این کتابِ معتبر بینشی عمیق درباره‌ی نقش ترکیه، نه فقط در خاورمیانه، بلکه بسیار فراتر از آن و در آسیای مرکزی و آفریقا، در دوره‌ی اردوغان ارائه می‌دهد.

نکوداشت‌های کتاب امپراطوری اردوغان:

– ممکن است آمریکایی‌ها، اسرائیلی‌ها و اروپایی‌ها اردوغان سرسخت و بی‌رحم را دوست نداشته باشند اما پس از خواندن کتاب چاپتای حداقل او را درک خواهند کرد. (واشنگتن پست)

– این کتاب برای هر تحلیلگر جدی نقش ترکیه در ناتو، خاورمیانه و در سراسر جهان ضروری است. (دریاسالار جیمز استاوریدیس، فرمانده سابق عالی نیروهای متحد در ناتو)

– کتاب چاپتای سیاست خارجی رئیس‌جمهور ترکیه و جاه‌طلبی‌های او در خاورمیانه را روشن می‌کند. (اوزدم سانبرک، معاون سابق وزیر خارجه ترکیه)

کتاب امپراطوری اردوغان مناسب چه کسانی است؟

اگر به حوزه‌ی علوم سیاسی از جمله سیاست ترکیه و خاورمیانه علاقه‌مند هستید، کتاب امپراطوری اردوغان که سرگذشت رئیس‌جمهور سابق ترکیه است، به شما پیشنهاد می‌شود.

با سونر چاپتای بیشتر آشنا شویم:

او مورخ، نویسنده و دانشمند ترک‌تبار آمریکایی‌ست. سونر چاپتای در مورد روابط ایالات متحده و ترکیه و سیاست داخلی این کشور مطالعات گسترده‌ای داشته که در مجلات علمی و رسانه‌های مهم بین‌المللی از جمله وال استریت ژورنال، واشنگتن پست، نیویورک تایمز و آتلانتیک منتشر شده است. ظهور ترکیه و سلطان جدید از دیگر آثار این نویسنده‌ی برجسته هستند.

در بخشی از کتاب امپراطوری اردوغان می‌خوانیم:

امپراطوری‌های عثمانی و صفوی در سدۀ پانزدهم باهم همسایه شدند و بر سر کنترل عراق، شرق ترکیه، غرب ایران و جنوب قفقاز همیشه با یکدیگر رقابت کردند و صدوشصت‌وشش سال یعنی بین سال‌های 1473 و 1639 با یکدیگر جنگیدند و خزانۀ هر دو طرف به‌ویژه عثمانی‌ها به‌خاطر این درگیری‌ها خالی شد. نورمن ایزکوویتز استاد دانشگاه پرینستون و متخصص تاریخ عثمانی، جنگ‌های عثمانی با ایرانیان را ویتنام عثمانی نامیده است. این دو امپراطوری پس از وارد آوردن آسیب‌های فراوان به یکدیگر، متوجه شدند حریف یکدیگر نیستند و تصمیم گرفتند دیگر به هیچ قیمتی باهم درگیر نشوند. مقامات دو کشور متوجه شده بودند که هیچ‌کدام نمی‌تواند بدون نابود کردن سرزمین و مردم خودش طرف مقابل را مغلوب کند. به همین دلیل در سال 1639، سلطان مراد چهارم شاه عثمانی و شاه صفی صفوی، پیمان قصر شیرین (یا زهاب) را باهم امضا کردند و موافقت کردند که دیگر هیچ‌وقت به هیچ قیمتی باهم نجنگند.

البته این دو کشور بعداً دوباره باهم درگیر شدند، به‌ویژه در اواخر سدۀ هجدهم و اوایل سدۀ نوزدهم که عثمانی ضعیف شده بود، ازجمله در سال 1745 در قارص نبردی درگرفت که ایرانی‌ها در آن پیروزی قاطعی به دست آوردند. اما مرز بین ایران و ترکیه از سال 1639 تا به امروز تغییر نکرده است و قدیمی‌ترین مرز خاورمیانه است و پس از مرز بین اسپانیا و پرتغال و مرز بین اسپانیا و فرانسه، سومین مرز دیرپای جهان است و امروز در همان جایی است که در اوایل سدۀ هفدهم بوده است.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
مقدمه: سفر به استانبول
1. رؤیای عثمان
2. احیای قدرت ترکیه به‌عنوان مهد اسلام
3. عمق استراتژیک
4. ایجاد ساختار قدرت نرم
5. سیلی اروپا به اردوغان
6. یکی از مشکلات مخصوص آمریکا
7. فاجعۀ سوریه
8. تهدید روسیه
9. رقابت با ایران
10. تیرگی رابطۀ اردوغان با کشورهای عربی
11. نارضایتی عثمانیان
12. اصلاح مسیر
13. اردوغان علیه ترامپ
14. امپراطوری اردوغان قسمت اول: آفریقای شرقی
15. امپراطوری اردوغان قسمت دوم: کمربند بایرام
16. روابط دوستانۀ ترکیه با کشورهای غربی
ترکیه و غرب: ارتباطی شگفت‌انگیز و پرماجرا
نتیجه‌گیری: ترکیه چطور می‌تواند کشور قدرتمندی بشود؟